We seek renewed reverence for the earth and a vision of Nature as the ultimate context for human existence....

Nederlands

Ben je een Pantheist?

Vertaling van "The God of Pantheism" van John Burroughs

Home
Key Ideas
Publications
Pantheist Vision
By Our Members
Join or Renew

Nederlands

Het Pantheistische Wereldbeeld

(Nederlands translation by Rob Visser of The Pantheist World View )

Het oude geloof van het Pantheisme maakt een moderne herleving door. Het Pantheisme, nooit een dogmatisch gedefinieerde filosofie, heeft zich ontwikkeld tot een betekenisvol pad voor het moderne leven. Diens leerstellingen zijn eenvoudig: het Universum is goddelijk, de Aarde is heilig. De Pantheist krijgt zijn of haar God niet van een boek of profeet, noch plaatst hij of zij het ultieme vertrouwen in enige van de uitvindingen van de mensheid, maar in plaats daarvan in het creatieve Universum zelf.
 
Gezegd is dat waar je je ultieme geloof en vertrouwen in stelt je God is, maar te zeggen dat voor de Pantheist “God de Natuur is” is onvolledig. Het Pantheisme kan worden beschouwd als een theïstische religie, maar als alternatief ook als een wereldbeeld dat relevant is voor de non-theist. Het Pantheisme heeft een lange en gevarieerde religieuze geschiedenis gekend, daterend tot voorbij Spinoza, tot de Stoicijnen uit het oude Griekenland, de filosofen uit het oude India, en het animisme van veel inheemse culturen. Echter, tot de vorming van het Universeel Pantheistisch Genootschap (Universal Pantheist Society) in 1975 is er geen organisatie geweest om moderne Pantheisten te vertegenwoordigen. Vandaag de dag is er een grote behoefte aan een ethisch Pantheisme.
 
In de moderne wereld plaatst de vernietiging van de biosfeer en de behoefte aan een ecologisch valide ethisch systeem het Pantheisme in een nieuwe positie. Terwijl het niet noodzakelijk is dat het Pantheisme wordt gezien als de enige oplossing in de richting van het herzien van houdingen en gedrag van mensen tegenover de natuurlijke wereld, is de institutie van het Pantheistische wereldbeeld een manier om het overleven en het welzijn van alle leven op de Planeet Aarde veilig te stellen. Het label “Pantheisme” is niet noodzakelijk, maar wel een bewustzijn van de heelheid en het heilig zijn van het leven.
 
In de strijd voor verantwoordelijk gebruik en behoud van het milieu van de Aarde, zou eerbied voor de Aarde de enige filosofische basis kunnen zijn die opgewassen is tegen de machtige aandrift van economische speciale belangen.
 
Aanhangers van het Pantheisme begrijpen het als een manier van leven, een manier om een wereld te zien waar mensen slechts een van vele levende wezens zijn. Voor de Pantheist zijn de schepper en het geschapene een enkele eenheid, waarbij het Universum holistisch wordt ervaren. Pantheisten die een theïstische terminologie gebruiken definiëren God als het Universum als geheel genomen. Het Universum is een creatief proces, vandaar onze Schepper; maar tegelijkertijd zijn we er een deel van. Pantheisten leiden hun fundamentele religieuze ervaring af uit hun persoonlijke verhouding met het omringende Universum, waarbij wordt erkend dat de mensheid niet los staat van de Natuur, maar dat de Natuur de ultieme context voor het menselijk bestaan is. De eenheid van de mensheid met het Universum is onze fundamentele religieuze impuls. Aldus kunnen degenen die zich niet comfortabel voelen met godsbeelden en namen van godsbeelden nog altijd instemmen met het Pantheisme.
 
Maar het Pantheisme blijft meer dan slechts een levensfilosofie, omdat alle Pantheisten, of ze religieuze ideeën nu benaderen vanuit een theistisch of non-theistisch gezichtspunt, een zin van eerbied voor de wereld hebben. Aldus keren Pantheisten zich tegen het wereldbeeld van het antropocentrisme – d.w.z. een geloof dat de wereld exclusief voor het voordeel van mensen werd gecreëerd. Pantheisten beschouwen die antropocentrische houding als gelijkstaand met het speciesisme; misschien erger dan het racisme in diens vaardigheid om het voortbestaan van onze soort als een deel van de gemeenschap van levende wezens te ondermijnen. De Pantheistische religie wordt gezien als een systeem van eerbiedig gedrag tegenover de Natuur in plaats van antropomorfische godsbeelden.
 
Pantheisten vieren drie verschillende benaderingen om het heilig zijn van het Universum te “leren kennen” of hier dichter bij te komen: de manier van kennis, de manier van toewijding, en de manier van werken. Door deze benaderingen te integreren erkennen we de eenheid van lichaam en geest, natuur en geest, en vervullen we de volheid van het in leven zijn.
 
De intellectuele benadering (kennis) is voor de Pantheist de bestudering van de Natuur. Dit omvat alles van het meest grondige wetenschappelijke onderzoek tot persoonlijke observatie van de natuurlijke wereld.
 
In soortgelijke zin hebben Pantheisten hun eigen vormen van toewijding die belangrijke benaderingen voor religieuze ervaring zijn. Gemeenschap met de Natuur kan artistieke expressie, observatie van de natuur, of verschillende vormen van activiteiten buiten omvatten. Verwondering, eerbied, en ontzag worden bevorderd door de eenvoudige praktijk van zintuiglijk bewustzijn, en een zin van het wonderlijke is een vitaal aspect van persoonlijke toewijding van een Pantheist. Pantheisten erkennen dat het op een werkelijke manier verbonden worden met de echte en ontzagwekkende macht van de vitale oorspronkelijke levensstroom, zowel in de externe Natuur als de Natuur binnen onszelf, een authentieke vorm van meditatie is, waarbij tijdelijke ontspanning wordt overstegen.
 
Een toewijding aan het leven van een ethische levensstijl (werken) is voor de moderne Pantheist een van de belangrijkste vormen van religieuze ervaring. Iets goeds doen in de wereld wordt welbeschouwd begrepen te betekenen niet alleen bijdragen aan het welzijn van buren, de gemeenschap, en de gehele mensheid, maar ook het beschermen van de natuurlijke omgeving waarvan alle levende wezens afhankelijk zijn. Een respect voor andere wezens vereist een instemming met de wildernis en natuurlijke diversiteit. In het werken voor het onderhouden van de biosfeer onderhouden Pantheisten een convenant met de Aarde. Een ethische Pantheist zet zich niet in voor onderhoud vanwege eenvoudig eigenbelang, maar in plaats daarvan als een religieuze motivatie, geïnspireerd door eerbied voor de wereld. Dit resulteert in een zorg voor de natuurlijke, sociale, en psychische omgeving.
 
Eerbiedig gedrag tegenover de aarde maakt een persoonlijke inzet in de richting van het leven in meer harmonie met de biosfeer noodzakelijk. De mensheid moet materialen in de omgeving gebruiken, net zoals iedere andere soort, maar door openlijke vernietiging verslaat de mens zichzelf. Een toewijding aan het welzijn van zowel de mensheid als de natuurlijke omgeving vereist erkenning van een moderne behoefte aan nieuwe levensstijlen van creatieve duurzaamheid, waarin we producenten evenals consumenten zijn.
 
Het Pantheisme is in overeenstemming met huidige sociale bewegingen die recyclen, eenvoudig leven, natuurlijke voeding, en zelfvoorziening benadrukken. Keuzes in het dieet helpen de last op de biosfeer te verlichten, het begrip van onze afhankelijkheid van natuurlijke krachten uit te breiden, en om onze eigen lichamen te vereren. Pantheisten vermijden vaak bewerkt, onnatuurlijk voedsel, waarbij wordt geleerd vers, natuurlijk voedsel te eten en misschien ook te verbouwen. Hoewel sommige Pantheisten vegetarisch zijn, proberen anderen eenvoudigweg lager op de voedsel keten te leven.
 
Pantheistische levensstijlen benadrukken persoonlijke groei, natuurlijk leven, creativiteit, en een houding van koestering van levende wezens, als tegengesteld aan het spirituele verval van het materialisme, consumptie waarbij veel energie wordt gebruikt, en consumptieve vormen van werk en vermaak. Om een volledig duurzame maatschappij te bereiken zou een transformatie van sociale en economische systemen, waarbij zulke dingen als composterende wc’s en zonne energie gebruikelijk kunnen worden, vereist kunnen zijn. Echter, door te beginnen met individuele inspanningen kunnen we allemaal voor zulke idealen werken door toenemende recycling, tuinieren, niet-gemotoriseerd of in ieder geval openbaar vervoer, het verminderen van afval, het stopzetten van vervuiling, en het behouden van natuurlijke habitats. Of het nu is door veranderingen in de levensstijl, of door het nastreven van opvoedkundige - , sociale -, politieke -, en spirituele veranderingen, kunnen we werken in de richting van verbeterde gezondheid, economische vrijheid, en een nauwere band met natuurlijke krachten. We kunnen allemaal manieren vinden om ons innerlijke zelf te cultiveren en helpen ons menselijk potentieel uit te breiden. Bijvoorbeeld, onder de hulpmiddelen voor persoonlijke verbetering is periodieke zelf-analyse en het schrijven van een verklaring voor een persoonlijke missie. Niemand anders kan het voor je doen of je vertellen wat je moet doen; ieder van ons moet de verantwoordelijkheid nemen om een levensstijl van Pantheistische vervulling uit te voeren.
 
Voor de Pantheist is het Universum als context een manier van het begrijpen van je plek in de wereld. We weten dat de vervulling van een betekenisvol leven afhangt van een goede verhouding met onze ultieme context: het Universum en de Aarde. De mensheid en onze uitvindingen zijn integrale delen van het Universum, maar het zou hen niet moeten worden toegestaan uit balans te raken met een gezonde biosfeer. Gebrek aan evenwicht is ongezond voor zowel de Natuur als ook voor het individu. De bevordering van harmonie onder mensen en context is het ultieme religieuze streven van de Pantheist, zowel voor ons persoonlijk leven als als maatschappelijk doel.
 
Vertaling van het artikel ‘The Pantheist World View’ van het Universeel Pantheistisch Genootschap (Universal Pantheist Society) uit 1979.